/ Новости/ Верхнеянактаевская сельская библиотека приглашает на марийскую литературную страничку

Верхнеянактаевская сельская библиотека приглашает на марийскую литературную страничку

Шыже сем
Кузе гына моктен ойлен, мурен огытыл шыже пуртусын моторлыкшо нерген?! Чынжымак, кон чонжым ок тарвате тиде юзо сылнылык? Шинчам йымыктарыше нарынче лышташан куэ, чевер марий тур гай мотор ваштар, тарай гай пылыш коржым сакалыше пызлывондо ден поланвондо, мардежым йоратен шындыше да тудын почеш туня мучко чонештен каяш ямде улшо чевер-ал шопке лышташ…
Чылажат … чылажат шинчам куандара да шумеш ала-могай ку-
гу, виян, каласаш лийдыме, нимучашдыме кумда шижмашым шочыкта. Тыгай годым, туням чон пелен ондалын, йукын кычкыралме шуэш:
– О шочмо мландем, марий кундемем! Кузе чот тыйым йоратем!..
Чодыра дене шыпак каем, шыже семым колыштам … Тошкалме еда йол йымалне йогышо лышташ-влак шыве-шыве мутланат. Мом гын нуно ойлат? Ала шарнат первый шошо кечым… Кунам нуно, изи чумырка-влак, кишан изи вуйыштым шаралтен, первый гана кече дене шупшалалтыныт …
Ала шарнат, кузе шокшо кен’еж кечын веселан юарлыше лыш-
таш-влак деке полмезе мардеж толын лектын да чоян гына чыгылталын… а вара мыскараче йур пырче-влак нунын чурийыштым
ниялтеныт…
Ала шарнат, кузе шулыкан ик шыже кечын илыш вийым пуы-
шо пушенге – поро авашт – дене nытартыш гана чеверласеныт да курымешлан шочмо пыжашышт гыч ойырленыт …
Мом нуно кызыт шонат?
А чара укшла коклаште, ик вере да вес вере, порсын
лунrалтыш семын тарваналын, чинчын-вунчын йылгыжалын,
эныремышвот лойга …
Кенета шинчамлан мландумбалне ош пеледыш перныш. 0-о,
тиде тый улат – ош вуян, нарынче шинчан чолга висвис!..Эшеат тый от чакне?.. От луд мо тый йушто толмо деч? А шарнет, кузе кенеж кечын путынь олыкым ош-нарынче порсын дене леведыч?.. Тыйын юзо семетым колышташ шонrыжат, самырыкшат олыкыш волат ыле. Чытен кертде, уло чон дене йывыртен, нуно тыйын семет почеш муреныт. О могай сылне жап ыле тунам!.. Тый кызытат айдеме чоным куандарынет… пытартыш шулышет марте ен шумым ырыктынет… Тау тылат, поро висвис! Чап тылат, изи кече сескем!
Чу, а пеледыш деч тораштак огыл мо коеш? – Шинчамланат ом
ушане: йошкаргырак теркуnшым упшалын, тугаяк потам ушталын рыжык понrо-влак йыр шогат … Чу… мурат… Марий семым йонталтарат… Кузе йонгыдын, кумыл нолтышын шергылтеш нунын семышт:
-Толза, ен-влак мемнан дек, погыза мемнам, темыза куршдам!.. Пойдарыза устелдам! Чодыра сийын вийже кугу! Улан лийза!..
Ончем мый понго ешым да орам:
-Кушеч тыгае порылык?
Кенета пылышемлан пик-пик, пик-пик шоктыш. Вуйым нолтальым – ончем: ломбо укшышто нарынче онан киса вычымата.
«Туте шол, туге шол, ынде тый чодыраште оза улат! Шокшым йоратыше кайык-влакет каен пытеныт. Лач тый веле, изи суксо, нимогай йушто дечат от луд. Поранан йушто телымат айдеме чо¬ным шке мурет дене ырыктет!..»
Шыже чодыра… йуклана шке семынже шыже чодыра… Семыштыже каласен моштыдымо шулык шижалтеш… Да-да, шулык… Но уке… ойган шулык огыл! Чоным лыпландарыше шулык … ушаным пуышо сем … О шыже сем … шыже сем … Юзо сем!
ИСТОЧНИКШЕ: Рычкова Д.М. Марий йылмым да литературым туныктымаште калык йулам да калык ойым кучылтмаш.
Паша опыт гыч.

Полезные ссылки